Czy ciasto francuskie jest naprawdę francuskie?

KAROLINA WÓJCIGA • dawno temu • 1 komentarz

Czy zastanawialiście się kiedyś jak przygotowuje się ciasto francuskie? Długo, długo nawet przez myśl mi to nie przeszło, by samodzielnie zrobić je w domu - jest przecież tyle rodzajów i rozmiarów dostępnych praktycznie w każdym sklepie spożywczym czy supermarkecie. Aż kilka dni temu wpadłam na przepis, w którym jedna z blogerek sama przygotowywała ciasto francuskie. Pomyślałam, że i ja mogę to zrobić! Jak postanowiłam, tak też zrobiłam. Ta domowa przygoda z ciastem francuskim zainspirowała mnie do stworzenia tego tekstu - znajdziecie w nim garść informacji jak samodzielnie zrobić ciasto francuskie, co z niego przygotować oraz odpowiedź na pytanie czy ciasto francuskie tak naprawdę pochodzi z Francji. Zapraszam do lektury! :)

Dlaczego właściwie ciasto francuskie?

Ciasto wypiekane z oliwą, bardzo podobne do francuskiego, znane było już starożytnym Grekom i Rzymianom. Wielce prawdopodobne, że ciasto francuskie było popularne we Francji już w średniowieczu, jednak pierwszy dokładny przepis na nie znajduje się pod hasłem pâte feuilletée we francuskiej książce kucharskiej z 1650 roku.

Polskiej tradycji kulinarnej ciasto francuskie znane jest co najmniej od wieku XVIII – Jędrzej Kitowicz wspomina o nim w swoim Opisie obyczajów za panowania Augusta III. Co ciekawe, na Kaszubach do dziś kultywowana jest legenda, jakoby lokalny specjał — ciasto nazywane listkowym, zostało rozsławione na skalę światową przez Francuzów, którzy wizytowali wraz z Napoleonem w Gdańsku w 1807 roku.

Zatem może ciasto francuskie wcale nie powinno nazywać się francuskie, ale polskie albo kaszubskie? :)

Jak przygotować ciasto francuskie w domu?

Owszem, można kupić je w sklepie – to znacznie szybszy i prostszy sposób, ale satysfakcja z samodzielnie przygotowanego ciasta francuskiego jest bezcenna (wiem co mówię :)). Tajemnica udanego ciasta francuskiego tkwi w umiejętnemu wałkowaniu i pieczeniu w wysokiej temperaturze.

Zobacz również: Zapraszamy do otwartej kuchni Michała Molendy

Zanim przystąpisz do robienia ciasta francuskiego, pamiętaj, że to proces łatwy, choć długotrwały i składający się z kilku etapów – zrobienie ciasta i masy maślanej, kilkukrotne wałkowanie i składanie ciasta oraz jego leżakowanie przez kilka godzin w lodówce. Zatem jeżeli masz czas i chęci, zapraszam do zapoznania się z przepisem na ciasto francuskie :).

Składniki:

250 mąki pszennej,
300 g masła,
125 ml wody,
łyżeczka octu,
½ łyżeczki soli.

Do miski wsyp przesianą przez sito mąkę, a do kubeczka wlej wodę, dodaj ocet, sól i dokładnie wymieszaj, aż ostatni składnik się rozpuści. W rondelku rozpuść 50 g masła. Teraz, kiedy wszystkie składniki masz gotowe, połącz je ze sobą i ugniataj ciasto aż uzyskasz elastyczną konsystencję. Gotowe ciasto zawiń w folię spożywczą i włóż je do lodówki na 1–2 godz.

Teraz przyszedł czas na masę maślaną. Schłodzone i zawinięte w folię spożywczą lub papier do pieczenia masło rozwałkuj na grubość 2 cm, uformuj je w kwadrat i zawiń w folię spożywczą. Drugi sposób jest o wiele prostszy – wystarczy, że masło utrzesz w malakserze, uformujesz i zawiniesz w folię. Kiedy masa maślana jest gotowa, włóż ją do lodówki.

Gdy ciasto odleży już swoje w lodówce, wyciągnij je. Blat lub stolnicę podsyp mąką i rozwałkuj ciasto tak, by jego forma przypominała kwadrat. Pamiętaj, by środek był nieco grubszy od krawędzi. Teraz na samym środku połóż schłodzone masło i zawiń je w ciasto „na zakładkę” (prawa, lewa góra, dół – „na kopertę”).

Przystępujemy do wałkowania – zrób to tak, by powstał prostokąt, który jest trzykrotnie dłuższy niż szerszy. Wałek prowadź od środka ku brzegom i na tyle delikatnie, by masło nie przebijało się przez ciasto. Jeżeli jednak tak się stanie – nie panikuj. Ciasto będziesz jeszcze kilkukrotnie składać i wałkować. Po prostu następnym razem bądź bardziej ostrożny :).

Kiedy otrzymasz już idealny prostokąt, złóż ciasto na trzy (krótsze krawędzie do środka — tak jak na powyższym obrazku). Zawiń je w folię i włóż do lodówki na min. godzinę.

Po tym czasie wyjmij je i znów rozwałkuj na kształt prostokąta trzy razy dłuższego niż szerszego. Złóż go ponownie „na trzy” i wałkuj. Teraz uwaga! Ciasto wałkuj odwrócone o 90 stopni niż podczas pierwszego wałkowania – zapobiegnie to rozwarstwianiu się ciasta. Ponownie zawiń je w folię i włóż do lodówki na godzinę.

Powyższy punkt powtarzamy min. dwa razy, ale najlepiej, jeżeli zrobisz to jeszcze sześć razy – wówczas powstanie wielolistkowe ciasto francuskie.

Kiedy ciasto jest już gotowe po kilkukrotnym wałkowaniu i składaniu, możemy przejść do ostatniego kroku – wyjmij je z lodówki, posyp blat mąką i rozwałkuj je (spokojnie, to już ostatni raz :)) na grubość ok. 4–5 mm.

Gotowe! Takie ciasto możesz piec przez 15 min w temperaturze 200 stopni (ten czas może się wydłużyć – zależy co wkładasz do środka).

(Aby ciasto francuskie było zawsze udane…)

A co do środka?

Teraz już decyzja należy do ciebie. Możesz w cieście francuskim zapiec wcześniej podsmażone mięso z kurczaka, łososia, powidła lub czekoladę – co chcesz! Wierzch ciasta, a szczególnie brzegi posmaruj jajkiem, a jeżeli z ciasta francuskiego ma powstać deser, dodatkowo posyp cukrem. Sukces gwarantowany. Smacznego!