Sztuka jedzenia pałeczkami - kurs dla początkujących

KAROLINA WÓJCIGA • dawno temu • 3 komentarze

Jeżeli dopiero zaczynasz swoją przygodę z kuchnia azjatycką, spożywanie posiłków kuchni orientalnej w ich tradycyjnej oprawie może stanowić dla ciebie wyzwanie. Jak jeść pałeczkami? Czego pod żadnym pozorem nie można, a co wręcz trzeba robić przy japońskim stole? Jeżeli już opanujesz sztukę jedzenia pałeczkami, przekonasz się, że dania kuchni Dalekiego Wschodu smakują o wiele, wiele lepiej, kiedy jesz je przy pomocy "japońskich sztućców". Przekonaj się sam!

Japońska filozofia jedzenia

Dlaczego japońskie potrawy smakują lepiej, gdy jemy je pałeczkami, a nie w europejski sposób nożem i widelcem? To chyba siła sugestii, a może 5 tys. lat kulturowego dziedzictwa? Jedno jest pewne - jedzenie przy pomocy pałeczek swoje podłoże ma w japońskiej filozofii jedzenia – zmusza do wolniejszego, bardziej uważnego spożywania posiłków. Każdy kęs jest dokładnie przeżuwany, dzięki czemu można bardziej rozsmakować się w daniu. Powinny się tego nauczyć osoby, które jedzą szybko, w biegu i przez to niedoceniające smaku potraw.

Kiedy dokładnie zaczęto wykorzystywać pałeczki? Nie wiadomo, ale już Konfucjusz rozpisywał się o nich i podał, że były one stosowane powszechnie przez cesarską dynastię Shang (1766–1122 r. p.n.e.). Ale pewne jedno jest pewne – od tysięcy lat idea wytwarzania pałeczek pozostała taka sama, a zmienił się tylko materiał, z którego są wytwarzane.

Dlaczego akurat pałeczki?

Pałeczki były uznawane za święte narzędzie, stanowiące swego rodzaju pomost łączący zwykłych ludzi z bóstwami. Wcześniej wspomniany Konfucjusz pisał, że nóż na stole jest aktem agresji, który nie przystoi mężczyźnie. Poglądy tego chińskiego filozofa odegrały znaczącą rolę w spopularyzowaniu sztuki jedzenia pałeczkami w krajach azjatyckich.

Zobacz również: Zapraszamy do otwartej kuchni Michała Molendy

W Japonii pałeczki nazywa się hashi i jest ich wiele rodzajów, z których każdego używa się w konkretnej funkcji. Japończyk innych pałeczek użyje do jedzenia, innych do przygotowania potrawy, a jeszcze innych do deserów, ciast i słodyczy.

Dziś w Japonii ogromną popularnością cieszą się pałeczki wykonane z jednego kawałka drewna, czyli waribashi. Zazwyczaj są jednorazowego użytku i najczęściej spotyka się je w japońskich restauracjach.

Niektórzy majętni Azjaci są tak bardzo przywiązani do swoich pałeczek, że zlecają wykonanie ich na specjalnie zamówienie – takie pałeczki są towarem luksusowym. Robi się je z kości słoniowej, złota, srebra, wysadza drogimi, szlachetnymi kamieniami – wszystko zależy od preferencji i zasobności portfela zamawiającego. Jednak najbardziej powszechne są pałeczki bambusowe i drewniane, które często zdobione są różnymi rysunkami.

Przeciętny mieszaniec Azji korzysta z pałeczek z drewna wierzbowego, bambusa lub z plastiku. Każdy z domowników ma swoje ulubione, które przechowywane są w specjalnym pudełku lub futerale.

Przy japońskim stole – nauka jedzenia pałeczkami dla początkujących

Japoński savoir-vivre

Japońskie sushi można jeść zarówno pałeczkami, co jest wskazane, ale dopuszczalną formą ich spożywania jest użycie palców – oba sposoby są poprawne i nie urazimy nikogo jedząc przy pomocy palców.

Jednak istnieje wiele błędów i nietaktów, które możemy popełnić podczas jedzenia pałeczkami. W języku japońskim większość tych faux pas ma swoją nazwę. Zasady obowiązujące podczas jedzenia pałeczkami mogą nieco różnić się w Chinach, Japonii czy innych krajach Dalekiego Wschodu. Poniżej znajdziesz najczęstsze błędy, które laik może popełnić siedząc przy japońskim stole.

tsuki-bashi – nabijanie jedzenia na pałeczkę,
neburi-bashi – oblizywanie pałeczek,
hotoke-bashi – wbijanie pałeczek w miseczkę ryżu (w ten sposób Japończycy ofiarowują jedzenie swoim przodkom),
utsushi-bashi – podawanie jedzenia innym osobom za pomocą pałeczek (w Chinach jest to dopuszczalne tylko pomiędzy bliskimi sobie osobami, a w Korei jest to dopuszczalne),
kaki-bashi – trzymanie miski przy ustach i wyjadanie pałeczkami resztek dania (w Chinach jest to zupełnie naturalne zachowanie),
saguri-bashi – mieszanie zupy pałeczkami,
choku-bashi – nakładanie jedzenia ze wspólnej miski własnymi pałeczkami, zamiast pałeczkami do podawania jedzenia,
mochi-bashi – trzymanie miseczki i pałeczek w jednej ręce,
namida-bashi – trzymanie kawałka potrawy w taki sposób, że ścieka z niego sos,
mayoi-bashi – machanie pałeczkami nad daniem podczas zastanawiania się, co wybrać.

Dodatkowo pałeczki należy kłaść częścią stykającą się z jedzeniem na specjalnej podstawce – hashioki. Niestosowanie się do powyższych zaleceń może narazić kogoś na śmieszność lub nawet doprowadzić do obrazy japońskiego gospodarza.